Servikal Disk Herniasyonu
Anatomik olarak omurların arasındaki disk dediğimiz yastıklar vardır. Bu yastıklardan boyun bölgesinde dışarı çıkan kıkırdağımsı yapıların sinirleri ve omuriliği sıkıştırması nedeniyle gelişen duruma boyun fıtığı denir. Boyun ağrılarının büyük kısmı halk arasında boyunda tutulma, yel girmesi gibi farklı tabirlerle ifade edilen boyunla ilişkili kas ve bağ dokularındaki kasılma ve gerilme nedeniyle olan “Mekanik tip boyun ağrısı”dır. Boyun ağrısı toplumun %60’ında bulunan yaygın bir durumdur. Genellikle mekanik sebeplere çoğunlukla kas zorlanmasına bağlı olup daha az sıklıkla boyun fıtığına, boyunda kireçlenme gibi durumlara bağlı gelişebilir.
Boyun fıtığı genellikle boyundan tek bir kola yayılan ağrı, kolda ve elde olan uyuşma ile seyreder. Bu tabloya o kolda ve elde güçsüzlük eşlik edebilir. Eğer fıtıklaşan disk parçası çok büyükse ve omuriliğe de baskı yapıyorsa bacaklarda uyuşma ve güçsüzlük de yapabilir. Boyun fıtığında ağrı boyundan dah çok koldadır. Boyun fıtığı en sık omuz eklemi problemleri ile karıştırılır. Bu hastalıklar da omuz ve bir miktar kol ağrısı yapabilir. Ağrı nedeniyle hasta kolunu güçsüz hissedebilir. Omuz eklemi hastalıklarında, omuz hareketlerindeki hareket kısıtlılığı vardır. Omuz ve boyun hastalıklarımının ayrımını yapmak için bazen omuz enjeksiyonlarına başvururuz. Donuk omuzda intraartiküler enjeksiyonlar, omuz sıkışma sendromu ve rotatör kaf tendinitlerinde subakromiyal enjeksiyonlarla teşhisi koymaya çalışırız. Ayrıca bu enjeksiyonlar omuz problemi olan hastalarda tedavi edici de olabilir. Boyun fıtığı hastalarında ayrıca bir omuz eklemi problemi yoksa omuz hareketlerinde kısıtlılık ve ilişkili ağrı olmaz. Eğer hasta kolunu başının üzerine koyduğu zaman kolda ağrı azalıyorsa ağrı boyun fıtığından olabilir. Kolu sıkıştırıldığı zaman ağrı kolda artıyorsa bu da kol ağrısının boyun fıtığından dolayı gelişebileceğini düşündürür. Kolun ve başın bazı pozisyonlarında ağrının tipinin değişmesi ile iki hastalık grubu birbirinden ayrılır. Bu nedenle deneyimli bir hekimin muayenesi boyun fıtıklarında çok önemlidir.
Boyun ağrısı olan veya herhangi bir sebeple boyun filmi çekilen kişilerde boyun düzleşmesi denen bulgu çok sık karşılaşılan bir durumdur. Kendi başına bir hastalık değildir. Bu durum çoğunlukla mekanik boyun ağrısının ön planda olduğu hastalarda ağrılı dönemlerde çekilen filmlerde gözlenir. Boyun omurlarının normal dizilimi öne doğru yaylanan bir eğri şeklindedir. Bu eğrilik şiddetli ağrı çekilen dönemlerde boyundaki kasların kasılması ile düzleşebilir. Buradaki bu refleksin amacı aslında boyunu korumak ve hastanın boynunu sakınmasını sağlamaktır. Çoğunlukla uygun ilaçlarla ve fizik tedavi ile düzelir. Boyun ağrısı geçse dahi boyunda düzleşme bir süre daha devam edebilir. Bu durum ağrı geçtikten sonra boyun kaslarını kuvvetlendirecek ve sıhhatli hale getirecek egzersizler ile tamamen düzelir. Boyun düzleşmesi daha nadir olarak boyundaki kireçleme ve fıtıklarla ilişkili de görülebilmektedir. Bu durumda boyunun düzleşmesinin nedeni her neyse o tedavi edilmelidir.
Boyun fıtığı tanısı konulurken biz hekimler 3 kriteri göz önünde tutarız; Şikâyetlerin şekli, şiddeti, zamanı, Muayene bulguları, Radyolojik incelmelerle (Servikal MRG). Bu üç kriterdeki bulgular tam olarak örtüştüğü takdirde bel fıtığı tanısı konur. Tek başına MR ile boyun fıtığı tanısı konulmaz! Her boyun ağrısı boyun fıtığı değildir! Her boyun fıtığı ameliyatlık değildir!
Boyun fıtığı tanısı alan hastaların büyük bir kısmı “konservatif tedavi” denen ameliyat dışı tedavilerle iyileşirler. İstirahat, ilaçlar (ağrı kesici, kas gevşetici, kortizon gibi vs.) boyunluk kullanımı ve uygun fizik tedavi programları genellikle hastaların büyük bir kısmında fayda sağlar. Şiddetli bir kol ağrısına eşlik eden ellerde veya kollardaki güçsüzlük durumunda bunu açıklayan ciddi bir sinir veya omurilik baskısı filmlerle gösterilebiliyorsa hastaya cerrahi tedavi önerilmelidir.
Boyun fıtıklarına yapılan ameliyat girişimlerinin büyük kısmı boyun ön yüzüne yapılan küçük kesiler ile gerçekleştirilir. Boyun sağ veya sol ön yüzüne yapılan 3-4 cm’lik kesiler eşliğinde yapılan mikrocerrahi (servikal mikrodiskektomi) yöntemle omurlara ulaşmak mümkün olabilmekte ve ardından diskin tamamı bası yapan parçalarla beraber çıkarılabilmektedir. Diskin çıkarıldığı iki omur arasına 1 adet, diskin görevini alacak, hareketli veya hareketsiz metal veya özel silikon parça ve gerekirse plak vida yerleştirilir.
Ameliyat olduğu günün akşamında ya da bir gün sonra boyunluk da takılarak kaldırılıp yürütülürler. Her şey yolunda giderse ameliyattan bir gün sonra taburcu edilirler. Ameliyat ardından 1 ay kadar boyunluk kullanımı önermekteyiz. Bu ameliyat bölgesinin uygun şekilde sağlam iyileşmesini ve hastanın boynunu korumasını sağlamaktadır. Bu 1 ay boyunca boyunluğu takılı kalmak şartıyla hasta istediği işlerini yapabilir ve yürüyebilir. Yaklaşık 2-3 hafta içinde normal işlerine dönebilir.
Uygun şekilde yapılmış boyun fıtığı ameliyatından sonra aynı seviyeden tekrar fıtık oluşma ihtimali yoktur. Ancak diğer omurlar arasında yeni fıtık oluşumu her zaman mümkündür. Bunun için hastanın ameliyat sonrası hekim önerilerine harfiyen uyması önemlidir. İyi değerlendirilmiş, doğru tanı konulmuş ve doğru ameliyatın yapıldığı boyun fıtığı hastalarında sonuç oldukça yüz güldürücüdür. Ameliyatlarımızın başarı oranı %95’den fazladır.